ปัจจุบันแผ่นลดแก้ไข้ได้รับความนิยมอย่างมากในร้านขายยา มีราคาถูกและใช้งานง่าย ทำให้พ่อแม่หลายคนเลือกใช้แผ่นแปะเพื่อลดไข้ให้กับลูกๆ อย่างไรก็ตาม หากใช้อย่างผิดวิธีหรือใช้มากเกินไป แผ่นลดแก้ไข้ก็อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพของเด็กได้
แผ่นแปะลดไข้ทำงานยังไง?
แผ่นแปะลดไข้ คือ แผ่นที่ใช้กระจายความร้อนออกจากร่างกาย ส่วนประกอบหลักของมัน คือ ไฮโดรเจล ซึ่งเป็นพอลิเมอร์ที่มีลักษณะเหมือนโซ่ ไม่ละลายในน้ำ แต่สามารถดูดซับน้ำได้ในปริมาณมากในบริเวณที่สัมผัสกับผิวหนัง การทำงานของแผ่นแปะ คือ การดูดซับความร้อนจากผิวหนัง และกระจายออกไปภายนอก ทำให้รู้สึกเย็นเมื่อแรกแปะบนผิวหนัง ซึ่งทำให้เด็กสบายขึ้น แต่หากสังเกตให้ดีจะเห็นว่าแผ่นแปะนี้ไม่สามารถให้ความเย็นได้นาน ผิวหนังที่ถูกแปะจะกลับสู่สภาพเดิมอย่างรวดเร็ว
เนื่องจากแผ่นแปะนี้ไม่มีส่วนผสมของยาลดไข้ การลดอุณหภูมิของแผ่นแปะจะเกิดขึ้นเพียงบริเวณที่แปะเท่านั้น ไม่ได้ลดอุณหภูมิทั่วร่างกาย บางประเภทของแผ่นแปะยังมีการเติมน้ำมันหอมระเหยซึ่งช่วยให้ความเย็น แต่ก็มีข้อจำกัดในการลดไข้ ในปัจจุบันยังไม่มีการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ที่พิสูจน์ว่าแผ่นแปะสามารถทดแทนยาในการรักษาไข้ในเด็กได้ ดังนั้นพ่อแม่จึงไม่ควรใช้แผ่นแปะเป็นตัวแทนของยาลดไข้เมื่อเด็กมีไข้
อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้แผ่นแปะลดไข้
- ไม่ช่วยลดไข้ในเด็ก: องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำว่าไม่ควรใช้การประคบเย็นเพราะไม่ได้ผลในการลดไข้ในเด็ก ขณะที่แผ่นแปะลดไข้ก็ถือเป็นการประคบเย็นเช่นกัน การลดอุณหภูมิของร่างกายในเด็กจึงมีข้อจำกัดมาก
- ภาวะแทรกซ้อนรุนแรงจากไข้: หากเด็กมีไข้สูงและพ่อแม่ใช้เพียงแผ่นแปะลดไข้ โดยไม่ให้ยาลดไข้ อาจเสี่ยงต่อการเกิดอาการชักจากไข้และภาวะแทรกซ้อนทางสมอง
- การระคายเคืองผิวหนัง: ผิวหนังของเด็กบอบบางและแพ้ง่าย บางรายอาจเกิดอาการแพ้ต่อส่วนประกอบของแผ่นแปะลดไข้
- ผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ: ระบบหายใจของเด็ก โดยเฉพาะทารก อาจได้รับผลกระทบหากใช้แผ่นแปะที่มีส่วนผสมของเมนทอล หากเด็กมีไข้จากปอดอักเสบ การใช้แผ่นแปะจะทำให้ระบบหายใจทำงานหนักขึ้นและอาจเกิดการบาดเจ็บได้
วิธีการใช้แผ่นแปะลดไข้สำหรับเด็ก
หากเด็กมีไข้สูง พ่อแม่ควรให้ยาลดไข้ตามขนาดที่แพทย์แนะนำ ขณะรอยาออกฤทธิ์ พ่อแม่สามารถใช้แผ่นแปะลดไข้เป็นมาตรการชั่วคราวได้ โดยวิธีการใช้แผ่นแปะคือเพียงลอกแผ่นฟิล์มและแปะบริเวณหน้าผากของเด็ก อย่างไรก็ตาม ควรปฏิบัติตามดังนี้:
- อ่านคำแนะนำบนบรรจุภัณฑ์ให้ละเอียด เพื่อให้ทราบวิธีการใช้งานและข้อควรระวัง
- ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้แผ่นแปะลดไข้กับเด็ก
- ซื้อแผ่นแปะจากผู้ผลิตที่เชื่อถือได้เพื่อหลีกเลี่ยงของปลอม
- ห้ามแปะแผ่นแก้ไข้บริเวณที่ฉีดวัคซีนหรือผิวหนังที่เสียหาย
- หากเด็กมีประวัติแพ้หรือมีปัญหาทางเดินหายใจ ไม่ควรใช้แผ่นแปะลดไข้เพื่อลดความเสี่ยงของผลข้างเคียง
- ควรเฝ้าระวังดูแลเด็กขณะใช้แผ่นแปะ หากมีอาการผิดปกติ ควรหยุดใช้งานทันที
ควรทำอย่างไรเมื่อเด็กมีไข้?
เมื่อเด็กเริ่มมีไข้ พ่อแม่ควรตรวจสอบอุณหภูมิและสังเกตอาการทั่วไปของเด็กเป็นเวลา 2-3 วัน ในช่วงนี้สามารถใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิต่ำกว่าอุณหภูมิร่างกายเด็กประมาณ 2 องศาเซลเซียสเช็ดตัวให้เด็ก สวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี และให้เด็กนอนในห้องที่มีการระบายอากาศดี ให้ยาลดไข้ที่มีส่วนผสมของพาราเซตามอลตามคำแนะนำของแพทย์ หลีกเลี่ยงการใช้ยาลดไข้หลายชนิดพร้อมกันเนื่องจากอาจเกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตราย
อย่าใช้แอลกอฮอล์เช็ดตัวเด็ก ให้เด็กดื่มน้ำเพียงพอและกินอาหารเป็นมื้อเล็กๆ หลายครั้งในระหว่างวันเพื่อช่วยลดไข้และป้องกันการขาดน้ำ หากเด็กมีอาการอื่นร่วมด้วยเช่น ไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส ไข้นานเกิน 24 ชั่วโมง (เด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี) หรือเกิน 72 ชั่วโมง (เด็กอายุมากกว่า 2 ปี) หรือมีอาการฝันเพ้อ ปวดศีรษะ ผื่นขึ้น ชัก ตัวซีด ควรพาเด็กไปพบแพทย์ทันทีเพื่อรับการดูแล
การใช้แผ่นแปะลดไข้ในเด็กเป็นเพียงวิธีช่วยชั่วคราวให้เด็กรู้สึกสบายขึ้น พ่อแม่ไม่ควรใช้แผ่นแปะแทนยาลดไข้ หากต้องการใช้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ และควรหลีกเลี่ยงการใช้ในเด็กที่มีไข้จากปอดอักเสบหรือเด็กที่แพ้แผ่นแปะ
